Σχολικό βιβλίο - ιδεολογία - εξωτερική πολιτική: H περίπτωση των Βουλγάρων ως εθνικών «άλλων» στην ιστορική αφήγηση των ελληνικών σχολικών βιβλίων «νεότερης και σύγχρονης Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού» της περιόδου 1944-2017

Περίληψη

Στο κείμενο αυτό παρουσιάζουμε μια συγκριτική έρευνα μεταξύ της εξωτερικής πολιτικής Ελλάδας-Βουλγαρίας –σε συνάρτηση με την εκάστοτε κυρίαρχη ελληνική κρατική ιδεολογία– και της ιστορικής αφήγησης των ελληνικών βοηθημάτων και σχολικών βιβλίων νεότερης και σύγχρονης Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού με θέμα τους Βουλγάρους και τη Βουλγαρία κατά την περίοδο 1944-2017. Αρχικά, στο μακρο-επίπεδο της έρευνας, το οποίο διακρίνουμε σε τρία κεφάλαια, παρουσιάζουμε: i. τη συζήτηση αναφορικά με την έρευνα του σχολικού βιβλίου ως politicum και το ιδεολογικό ερώτημα, ii. την έρευνα της εικόνας των Βουλγάρων και της Βουλγαρίας στα ελληνικά σχολικά βιβλία και, τέλος, iii. τις διεθνείς σχέσεις Ελλάδας-Βουλγαρίας και την περίοδο 1944-2017. Με αφετηρία το μακρο-επίπεδο αυτό αναλύουμε τα παραπάνω σχολικά βιβλία νεότερης και σύγχρονης Ιστορίας με ένα μεικτό κριτικό μοντέλο συγκριτικής ανάλυσης σχολικών βιβλίων βάσει των τομών στην ιστορία των διπλωματικών σχέσεων Ελλάδας και Βουλγαρίας κατά την περίοδο 1944-2017 και τεσσάρων θεμάτων σύγκρισης, τα οποία προέκυψαν επαγωγικά από την αφήγηση των σχολικών βιβλίων όλης της περιόδου. Στις διαπιστώσεις μας στοχαζόμαστε τόσο αναφορικά με την αποτύπωση της εξωτερικής πολιτικής και της κυρίαρχης ιδεολογίας, εθνικής και πολιτικής, στα κείμενα των σχολικών βιβλίων της περιόδου, όπως έδειξαν οι αναλύσεις μας, όσο και με τις δυνατές αλλαγές της σχολικής ιστορικής εκπαίδευσης, ώστε αυτή να στοχεύει στον κριτικό ιστορικό γραμματισμό των αποδεκτριών και των αποδεκτών της.